چاقوی زنجان علاوه بر ابتکارات و خلاقیت صنعتی استادکاران دارنده فرم های مختلف می‌باشد و به دو دسته کلی تقسیم می شود . یکی خنجر های ساده یا این که عادی که از دو دسته تیغه و قبضه تشکیل شده اند و دیگری چاقوهای مرکب و پیچیده که خود به انواع چاقوها تقسیم و چاقوی ضمانت کننده دار و انواع خنجر در شکل های متفاوت را دربرگیرنده می شوند . 

گرچه شایسته ترین چاقوها در زنجان ساخته می شوند ولی تمام مواد اولیه‌ای که در چاقوسازی مورد به کار گیری قرار می گیرد، وارد شده می باشد و استیلی که در ساخت خنجر از آن استعمال می‌شود به استدلال نبود فن‌آوری آن در کشور، از کشورهای روسیه، اوکراین و آلمان وارد می شود . 

ولی هنر مردم زنجان به چاقوسازی محدود نمی شود . «ملیله سازی» از پاراگراف ظریف‌ترین رشته‌های فلزکاری و یک عدد از برجسته‌ترین صنایع دستی ایران هست . درباره تاریخچه ملیله زنجان، داده ها جامعی در دست نمی باشد البته از دو شیوه می‌توان به قدمت این هنر ارزنده پی‌برد . اول با نوشته‌ها و سفرنامه‌های گردشگرانی که به این حیطه مهاجرت کرده و از هنر زیبای ملیله‌کاری خاطره کرده‌اند؛ دوم با استفاده از اثرها اندکی که باقی مانده و متعلق به دو سده اخیر است . 

ملیله کاری تا پیش از دوره پهلوی، به عنوان هنر دستی زنجان تنها در این شهر ترویج داشته، البته در مدت حکومت رضاخان با هجرت چند از هنرمندان این شهر به تهران و اصفهان در بقیه نقاط سرزمین نیز، هنر ملیله‌کاری رواج یافته هست . 

تولید ها ملیله شامل گیره، شربت خوری، گلاب پاش، کادر عکس، بشقاب، شکلات و شیرینی خوری، زنجیر، گل سینه و گوشواره می باشد . ابزار فعالیت ملیله مشابه ابزار و ادوات زرگری است و چکش‌کاری، حرارت‌دهی، نوردکشی، مفتول‌کشی، حدیده‌کاری و قالب‌بندی، از پاراگراف کارهایی می باشد که بوسیله استادکار در صنعت ملیله سازی انجام میشود . 

چارق دوزی هم یکی دیگر از صنعت های دستی زنجان است . چارقی که یک روز از چرم نپخته ساخته می‌شده و بندهایی داشته که به ساق پا پیچیده می شده هست . 

هنگامی 

چارق، پاپوش چوپانان بوده البته امروز کفش قشنگ و گرانی می‌باشد که خانم‌ها به پا می کنند و اکثر جنبه تزیینی و تفننی دارااست